دوشنبه، مهر ۲۳، ۱۳۹۷

"شگرف‌آغازی" یا "براعتِ استهلال" در شاهنامه فردوسی


        درمورد مقدمه های شاهنامه ی فردوسی 
"شگرف‌آغازی" یا "براعتِ استهلال"
 مقدمه‌ای‌ که شاعر در آن کوتاه، و معمولاً به‌تمثیل و درپرده، و گاهی هم به‌صراحت به ماجرای کُلیِ قصه اشاره می‌کند تا شنونده "درون‌مایه"‌ی قصه را بداند و "اتفاقات" و "پایانِ" آن را؛ درنتیجه هیجانِ دانستنِ "اتفاق" و "نتیجه" فروکش کُنَد و شنونده بر "چگونگیِ" ماجرا و "سیرِ پیشرفتِ" آن تمرکز کند. در آغازِ پادشاهیِ کاوس این شگرف‌آغازی را با تمثیلِ درخت داریم که اگر از درختی نیکو، نهالِ نادرست و کجی رویید، نباید با خودِ درخت تندی کرد، که درپرده این را می‌رساند که اگر فرزند نامِ نیکِ پدر را نگه نداشت و مانندِ این درختِ جوان، کج و نادرست شد، گناهِ خودِ اوست و هر بد که بر سرش آید، سزاست. و به‌این‌ترتیب شاعر نویدِ پادشاهیِ خودکامانه و بی‌خردانه‌ی کاوس را پس از پدرش، کیقباد، می‌دهد.